آیا سهم شهرستان های کوچک از پایتخت کتاب فقط عنوان خلاق است؟
طرح انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران برای نخستین بار در ۱۳۹۳ از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سراسر ایران برای ترویج کتابخوانی برگزار شد و از آن سال به بعد به خاطر استقبال خوبی که از این طرح شد و همچنین برآوردهای مثبت کارشناسانه از آن، به صورت سالانه برگزار می‌شود.
این طرح نگاهی جانبی به پایتخت جهانی کتاب دارد؛ پایتخت جهانی کتاب عنوانی است که هر سال از سوی یونسکو به شهری اعطا می‌شود که برای تقویت جایگاه کتاب و ترویج کتابخوانی چشمگیری ارائه کرده است.
در طرح پایتختی کتاب، هر شهر باید با برنامه ها و ایده های نو و خلاق و طرح های کاربردی داشته باشد بتواند در گسترش و ترویج فرهنگ کتابخوانی درمیان مردم تلاش کند و طرح هایی ارائه دهد که قابل اجرا باشد.هدف از این جشنواره و سایر جشنواره های مرتبط افزایش سرانه مطالعه در کشور است که به یاری خدا و همت فعالان موفق بوده و شاهد رشد و افزایش و توجه به کتاب و کتابخوانی خصوصا در گروه کودک و نوجوان که تاثیر بیشتری دارد بوده ایم.
حال که به مرحله نهایی جشنواره رسیده ایم ضمن خداقوت سخنی با برگزار کنندگان و دبیرخانه مرکزی پایتخت کتاب ایران داریم:
همه ما سالها در بطن کار بوده ایم و می دانیم موفقیت طرح ها و برنامه ها در گرو تداوم آنهاست.
و به قول شاعر اوزی: به کـردار آی از گفتار کین عشق /نه از گفتـــار کز کـردار خیزد/ هــزاران قرن باید تا چــو تائب/ چنین طوطی خوش گفتـار خیزد/
طی دوره های گذشته که اوز در طرح پایتخت کتاب ایران شرکت کرد با خود عهد کردیم که چیزی جز حقیقت بیان نکرده باشیم و پیش خدای خود رو سفید گردیم. بر این اساس طی چند دوره شرکت در جشنواره پایتخت کتاب ایران برنامه هایی که به اجرا درآمده را مستند کرده و برنامه هایی که در آینده سعی در اجرای آن داریم را به اجرا درآوردیم، این دوره طرح هایی مانند: گذر فرهنگ و هنر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ساخت کتابخانه تخصصی مادر و کودک، ساخت سایت کافه کتاب بادگیر و تاسیس باشگاه کتابخوانی جهاندیدگان و سالمندی ،تاسیس کتابفروشی در مکان های تاریخی وسنتی را پیگیری کرده و به پیشرفت های زیادی دست پیدا کردیم اگرچه در این دوران سخت کرونایی و شرایط اقتصادی که افراد با آن درگیر بودند خیلی از طرح ها و برنامه ها قابل اجرا نبود ولی همچنان برآن عهدی که بستیم پایبند ماندیم و توانستیم بیش از گذشته در ترغیب مردم به مطالعه بیشتر با اجرای برنامه های مجازی خلاق تلاش کنیم و با دعوت از اندیشمندان، فرهیختگان، اساتید، نویسندگان بین المللی و ملی و ایرانیان سراسر دنیا در برنامه ها و پویش های مختلف به صورت گفتگو و مصاحبه و سخنرانی با پخش زنده در فضای مجازی استقبال برای کتاب و کتابخوانی را دو چندان کنیم. جز دوستی و انس و الفت جامعه با کتاب هدف دیگری را دنبال نکردیم چون می دانیم ارتقای یک جامعه در گرو ارتقای سطح آگاهی و دانایی آن خواهد بود. بر این اساس این دوره طرح های ابتکاری زیادی به گنجینه فرهنگ ترویج کتابخوانی اضافه شد که به عنوان مثال کتاب دربند، کافه کتاب سیار شازده جنوب، جشنواره مجازی قصه های بومی محلی، شاعران بهار، مسولین کتابخوان ،حمایت مالی از نویسندگان برای چاپ کتاب و حمایت از نشریاتی مانند چامه و... اوزی های با کتاب کشور امارات، حلقه های مطالعه و کتابخوانی بانوان اوزی مقیم امارات، کتاب- کودک – عشایر، هنرمندان، ورزشکاران سفیران دانایی،مسابقه ٣٠ گلچین از نهج البلاغه، مسابقه دلنوشته مدال جنایت (دلنوشته ای برای شهدای هواپیمایی ایرباس) و نذر بزرگ دانایی، طرح هفتگی موزه مانایی، کتاب دانایی، راه اندازی موزه اسناد و مدارک و تجار و بازرگانان اوزی، درخواست برای موزه کتاب، چله کتاب و غیره که می توان آن ها را در قالب طرح های بین المللی و ملی نیز عملی کرد.
ایجاد هماهنگی و همکاری میان دستگاه ها و نهادهای مختلف دولتی و غیر دولتی در این دوره بیشتر شد و توجه خیلی از شهرستان ها و مراکز استان ها به شرکت در برنامه های اوز باعث دلگرمی بود.
بسیاری از طرح هایی که اجرا شده و در حال اجراست به مستندپیش رو اضافه نشد اما مستند و گزارش آنها در سایت های خبری معتبر و در دبیرخانه پایتخت کتاب موجود است.
ترویج و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی رسالتی بود که در این سال ها بر عهده گرفتیم و به آن عمل کردیم و این اقدامات گام موثری بود که باعث پیوند بیشتر سازمان ها و نهاد ها و مردم شد و در جامعه گسترش پیدا کرد.
در پایان از آن هیأت محترم درخواست می کنیم ما را با شهرهای بزرگ و امکانات زیاد مقایسه نکنند بلکه بر اساس داشته ها و توانایی های هر شهر نسبت به آن قضاوت کرده و نیم نگاهی نیز به شهرهای کوچک برای کسب عنوان پایتخت کتاب ایران نشان دهند تا تحقق عدالت و نشاط فرهنگی و حمایت از شهرهای کم برخوردار با فعالیت های زیاد که در دستور کار دبیرخانه مرکزی قرار دارد عملی شود. به قول حضرت حافظ:
ما بدان مقصد عالی نتوانیم رسید
هم مگر پیش نهد لطف شما گامی چند
به امید پیشرفت روز افزون در عرصه کتاب و کتابخوانی و رسیدن به قله های رفیع دانایی.
